جامعه شناسی خودمانی کتابی است نوشته حسن نراقی که توسط نشر اختران به چاپ رسیده و بارها تجدید چاپ شده. نویسندهٔ این کتاب ۱۵۰ صفحه‌ای سعی دارد با زبانی عامیانه الگوهای رفتاری و فرهنگی جامعه ایرانی را مورد بررسی قرار دهد.
بررسی جامعه ایرانی از نگاهی جدید
همیشه در توصیف ایران و ایرانی، حرف از رشادت و ایثار، ایمان و غیرت، مهربانی و مهمان‌نوازی و هزاران صفت خوب دیگر به میان می‌آید. اما کم تر پیش می‌آید که از خود بپرسیم؛ جامعه و مردم ایران، هیچ صفت و فرهنگ ناشایستی در بین رفتارهای ساختاریافته خود ندارند؟ به طور حتم در ساختار اجتماعی، فرهنگی این مردم باید عیوبی هم باشد! حسن نراقی نویسنده و پژوهشگر، سعی کرده در این کتاب، عیب‌ها و نواقصی که در جامعه ایرانی نهادینه شده است را با زبانی ساده و بدون غُلُوگویی به رشته تحریر بیاورد.
اگر چه مثال‌ها و موارد ذکر شده در کتاب جامعه شناسی خودمانی مربوط به اواخر دهه هفتاد شمسی است اما برای تمامشان می‌شود موارد مشابهی با مقیاس امروزی پیدا کرد. این موضوع نشان می‌دهد انتقاداتی که در این کتاب به جامعه و مردم ایران وارد شده آنقدر عمیق و بنیادین بوده که پس از گذشت ۱۵ سال از زمان نگارش آن، هنوز هم مصداق دارد.
با نگاهی به فهرست کتاب، به یاد تمام حرف‌هایی می‌افتم که سال‌هاست از زبان راننده‌های تاکسی، مسافران اتوبوس، بزرگترهای فامیل، مجری‌های تلویزیون و خلاصه؛ همه مردم می‌شنوم. با این تفاوت که من و همه مردم این جامعه وقتی انتقاد می‌کنیم. خود را تافته جدا بافته‌ای از مردم اطرافمان می‌دانیم اما در این کتاب انگشت اتهام متوجه همه افراد جامعه ایرانی هست؛ از جمله شخص نویسنده!
برای عصبانی شدن آماده باشید!
خواندن این کتاب برای من، حدود ۴ ساعت از یک عصر جمعه بهاری را گرفت. اما دیدگاه جدیدی از ریشه‌یابی رفتارهای غلط خودم و جامعه پیرامونم را به من هدیه داد. بعد از خواندن این کتاب اگر مثل من و بسیاری از دوستانم، عصبانی و کم طاقت شدید. نگران نباشید. این تجربه‌‌ای است که بسیاری از خوانندگان این کتاب با آن دست و پنچه نرم کرده اند! با نگاهی به عناوین فهرست این کتاب، شاید بیشتر متوجه منظورم بشوید!
کتابی کاملا قانونی، از جنس ممنوعه‌ها
« جامعه شناسی خودمانی » با نام دوم «چرا درمانده‌ایم؟» در سال ۱۳۸۰ برای اولین بار توسط نشر اختران به چاپ رسیده است و آخرین چاپی که من از آن مطلع هستم مربوط به سال ۱۳۹۰ و چاپ بیست و هفتم این اثر است. با این‌که این کتاب به طور کاملا قانونی چاپ و منتشر شده اما نسخه رسمی آن کمتر در دسترس عموم قرار دارد. در عوض شبیه به کتاب‌های ممنوعه‌ای که اجازه چاپ و توزیع از آن‌ها گرفته شده به شکل زیراکس‌های کم کیفیت در بساط ممنوعه فروشان کنار پیاده‌رو‌ها پیدا می‌شود. اگر قصد تهیه این کتاب را دارید می‌توانید از طریق فروشگاه آنلاین شهر کتاب آن را به صورت اینترنتی خریداری کنید و یا سری به کتاب فروشی‌های اطراف پل کریم‌خان بزنید.
